ویرلستاری و ترجمه تخصصی

۳۳ مطلب در خرداد ۱۳۹۶ ثبت شده است

  • ۰
  • ۰

تکنیک های ترجمه تخصصی در هفت گروه دسته می شوند که عبارتند از :

  1. قرض گرفتن
  2. گرته برداری
  3. ترجمه تحت لفظی
  4. اقتباس
  5. معادل سازی
  6. تغییر بیان
  7. ترانهش
  • قرض گرفتن یکی از تکنیک های ترجمه تخصصی

قرض گرفتن یکی از تکنیک های ترجمه تخصصی است که به استفاده از کلمه یا عبارت زبان منبع در متن مقصد می پردازد. معمولاً کلمه یا عبارت قرض گرفته شده به صورت “ایتالیک” نوشته می شود.  قرض گرفتن یعنی استفاده مجدد از کلمات متن منبع در ترجمه مقصد. این تکنیک ترجمه ای است که در واقع ترجمه ای انجام نشدهه است.

  • گرته برداری

گرته برداری نوعی قرض گرفتن واژه است, اما واژه به زبان مقصد ترجمه می شود. گرته برداری در حقیقت ترجمه لفظ به لفظ یک اصطلاح بیگانه است که در زبان خودی معادلی ندارد و در آن عبارت بیگانه با حفظ ترتیب اجزای خود وارد زبان مقصد می شود. این ترکیب ها بیشتر ساخته خود مردم, خبرگزاری ها و یا کاربران اینترنت است. از دید زبان شناسان و ادیبان و مترجمان این کار نه تنها اشتباه نیست بلکه بهترین راه برای اخذ اصطلاح های فنی جدید و حتی بهترین شیوه مبارزه با هجوم واژه های بیگانه است.

  • ترجمه تحت لفظی

ترجمه تحت لفظی همان ترجمه کلمه به کلمه است. ترجمه تحت لفظی به شکلی است که متن حاصله در زبان مقصد صحیح است زیرا دارای ساختار ادبی است و قابل مقایسه با زبان منبع می باشد. عده ای صاحب نظران علم ترجمه تخصصی معتقدند که تکنیک ترجمه تحت لفظی را بیشتر برای زبان هایی می توان به کار گرفت که از نظر فرهنگی خیلی شبیه به هم هستند. این نوع ترجمه زمانی قابل قبول  است که متن ترجمه شده دارای دستور زبان, معنی و سبک نوشتاری مشابه با متن اصلی باشد.

کارشناسان شرکت ادیتنس می توانند در زمینه ترجمه و ویراستاری مقاله شما را راهنمایی کنند تا پروژه خود را به نتیجه برسانید.

  • ادیتنس ادیتنس
  • ۰
  • ۰

ترجمه تخصصی متون علمی همیشه یک چالش بزرگ است. زیرا علم مدام در حال تغییر است و به طور مداوم واژگان و مفاهیم جدیدی به آن اضافه می شوند. مترجم متون تخصصی باید خود یک دانشمند و یک خواننده دقیق در حوزه تخصصی خویش باشد و درک روشن و دقیقی از متون تخصصی و مطالب حوزه تخصصی خود داشته باشد. سبک نگارش ترجمه متون تخصصی باید روشن و بدون ابهام باشد. نظر به متنی که برای ترجمه در نظر گرفته شده است باید خواننده را هم مد نظر قرار داد که تحصیلکرده است یا یک خواننده عمومی و معمولی. سطح رسمیت متن با توجه به نوع سند متفاوت خواهد بود و مترجم باید با توجه به نوع سند از واژگان تخصصی کمتر یا بیشتر در متن ترجمه شده استفاده کند.

مدیریت موثر واژگان یکی از عوامل مهم در موفقیت یک ترجمه تخصصی است و موجب کیفیت, شفافیت و یکنواختی ترجمه متن منبع می شود که ممکن است به زبان های مختلفی ترجمه شده باشد.  ترمینولوژی یا واژگان مورد استفاده به انسان ها بستگی دارد نه به تکنولوژی مورد استفاده.

در رشته های دانشگاهی و علمی با انواع و سبک های مختلفی از متون و اسناد مواجه می شویم که مستلزم درجات متفاوتی از سبک رسمی است. اگر قرار است که متن دانشگاهی را به شکل تخصصی ترجمه کنید لازم است که سبک ترجمه را بالا ببرید, از عبارات پیچیده تر و تخصصی تر استفاده کنید و کمتر از واژه های عمومی استفاده کنید. از سوی دیگر اگر متن شما دارای بروشور است مثلاً دفترچه راهنمای یک دستگاه, در این صورت ترجمه تخصصی خیلی رسمی لازم نیست و بهتر است برای بیشترین تعداد مخاطبان قابل درک باشد, پس هنگام ترجمه تخصصی یک متن باید به گروه هدف, یعنی  خوانندگانی که مخاطب متن شما هستند توجه نشان داده و مطابق میل, تحصیلات و میزان اطلاعات آن ها متن را ترجمه کنید. اسناد و متونی که خوانندگان عمومی و معمولی دارند بهتر است به سبکی ساده و روان ترجمه شوند.

کارشناسان شرکت ادیتنس می توانند در زمینه ترجمه و ویراستاری مقاله شما را راهنمایی کنند تا پروژه خود را به نتیجه برسانید.

  • ادیتنس ادیتنس
  • ۰
  • ۰

ویراستاری مقاله از آن دسته مشاغلی است که ویراستار مقاله نیاز به ابزار آن چنانی ندارد و با یک رایانه از منزل می توانید آن را انجام دهید. اما برای این کار بیشتر از هر شغلی باید تمرکز داشته باشید و  بیشتر از هر شغلی باید کتاب بخوانید. در این حرفه هیچ نکته کوچکی نباید از چشم شما دور بماند و به عبارت گویاتر, اولین اشتباه شما آخرین اشتباه شما است.

قدم اول در ویراستاری مقاله این است که فرد شعور و کفایت اولیه برای فهم متن را داشته باشد. ویراستار مقاله باید کتابخوان باشد و متون زیادی از رمان و داستان گرفته تا کتب تاریخی را خوانده باشد. اصلاً ویراستار یعنی کسی که بر زوایای زبان برای بیان مفاهیم تسلط دارد. پس کسی که می خواهد ویراستاری مقاله کند, باید این توانمندی و فهم از زبان را داشته باشد. توانمندی دیگری که در کار  ویراستاری لازم است, این است که امکانات زبان فارسی را در مقابل با زبان های دیگر اجمالاً بشناسد و با گرته برداری ها آشنایی داشته باشد. و بالاخره برای ورود به حرفه ویراستار مقاله, ضروری است فرد دوره های ویراستاری را بگذراند. البته این ابتدای راه است و فرد در حین تجربه هم مدام یاد می گیرد. بنابراین ویراستاری مقاله به هیچ عنوان شغل راکدی نیست و تجربه و آموختن در آن توقف دارد و به  جرئت می توان گفت که ویراستاری که به درجه نهایی رسیده و نیاز به آموختن ندارد, وجود ندارد یا خیلی اندک اتست.

در ویراستاری تجربه حرف اول را می زند. یک ویراستار مقاله باید مدام در حال تجربه کردن باشد و این تجربه ها را ثبت کند تا هم برای خودش باقی بماند و هم برای سایر ویراستاران.

کارشناسان شرکت ادیتنس می توانند در زمینه ترجمه و ویراستاری شما را راهنمایی کنند تا پروژه خود را به نتیجه برسانید.

  • ادیتنس ادیتنس
  • ۰
  • ۰

ترجمه تخصصی همان ترجمه متون علمی است, بنابراین دانش خاصی برای ترجمه متون تخصصی نیاز است. ترجمه متون تخصصی مستلزم تسلط کامل بر زبان های منبع و مقصد و همچنین آگاهی خوب  و کامل از آن رشته علمی و تخصصی است, مترجم باید موضوعات رشته مورد نظر را به خوبی بشناسد و درک کند. معمولا مترجم های تخصصی کسانی هستند که علاوه بر تخصص در ترجمه زبان منبع, در رشته خاصی نیز تعلیم دیده اند از قبیل پزشکی, شیمی, حقوق, نرم افزار و …. گاهی اوقات مترجم, دانشمندی است که درجات بالایی از دانش زبانی و مهارت ترجمه رشته خود را دارد. این مسئله وی را به شخصی با بالاترین صلاحیت برای ترجمه متون رشته تخصصی خود تبدیل می کند. همکاری بین مترجم و متخصص حوزه تخصصی متن, برای ترجمه بهتر متون تخصصی نیاز است.

وضوح و دقت, مهم ترین اهداف سبک ترجمه تخصصی است. باید معنای واقعی متن منبع انتقال داده شود. ابهام و عدم وضوح سازه ها از ویژگی های متون ادبی و عادی است. اما نباید در ترجمه تخصصی دیده شود. این سخت ترین کار در ترجمه تخصصی متون علمی است. یافتن کلمه صحیح گاهی اوقات به یک چالش تبدیل می شود و ممکن است موجب تکراری شدن متن شود چرا که مترادف  بعضی از واژه ها موجب ابهام در متن می شود که مترجم متون تخصصی باید زمینه لازم در حوزه تخصصی متن را داشته باشد و بتواند از واژگان آن حوزه از علم بدون تغییر معنی متن استفاده کند.

یکی دیگر از توانایی های مترجمین متون تخصصی در تصحیح اشتباهات کوچکی است که در متن منبع وجود دارد, زیرا جز معدود افرادی هستند که متن را با بالاترین دقت و توجه می خوانند و سپس ترجمه می کنند. خطا های رایج در کار های علمی عبارتند از: عدم یکنواختی اعداد لیست شده در جداول, دیاگرام هایی که به چیزی اشاره دارند و نماد مورد استفاده اشتباه است و همچنین اشتباهات املایی و دستوری. در اینگونه موارد مترجم باید از تکنیک خطا زدایی استفاده کرده و اشتباهات کوچک را تصحیح کند و یا در پرانتز و یا به صورت پاورقی ترجمه صحیح را قید کند.

کارشناسان شرکت ادیتنس در زمینه ترجمه و ویراستاری می توانند شما را راهنمایی کنند تا پروژه خود را به نتیجه برسانید.

  • ادیتنس ادیتنس
  • ۰
  • ۰

بعد از پایان هر مقاله ای باید سه نوع ویرایش یا ویراستاری روی آن مقاله انجام شود که عبارتند از:

  1. یک دست کردن رسم الخط کلمات؛ عبارت هایی مانند “میرساند” و “اینجانب” را به شکل صحیح آنها یعنی “می رساند” و “این جانب” بنویسیم.
  2. اصلاح غلط های املایی
  3. کنترل پاراگراف بندی
  4. اصلاح یا اعمال نشانه گذاری های متن
  5. یک دست کردن اصطلاحات و آوانگاشت ها
  6. اعمال قواعد عدد نویسی, فرمول نویسی, اعراب گذاری و اختصار های متنی
  7. مشخص کردن حدود نقل قول ها, وارسی ارجاعات, درستی نشان مآخذ و پانوشت ها و یادداشت ها
  8. بررسی کالبد شناسی اثر, شامل تمامی نمایه ها, جدول ها, نمودار ها, تصاویر, فهرست مطالب
  9. کنترل اندازه و قلم حروف و فاصله خطوط
  10. نکته خیلی مهمی که در نمونه خوانی باید به آن توجه کرد, این است که بهتر است کار نمونه خوانی را شخص دیگری غیر از نویسنده کتاب انجام دهد. چون بار ها پیش آمده که چون خودشان نویسنده متن بوده اند, بعضی از جمله های کتاب به جای چشم شان, به طور ناخودآگاه با ذهن شان مرور می شود و بنابراین بسیاری از غلط های تایپی کتاب را نمی بینند.
  1. رفع خطا های دستوری, ساختاری و جمله بندی
  2. اصلاح انحراف از زبان معیار و یک دست کردن زبان نوشته
  3. ابهام زدایی از عبارت های نارسا, مبهم, متناقض, نا مفهوم و عامیانه
  4. انتخاب برابر های مناسب برای واژگان غیرفارسی, حذف واژگان, تعابیر و اصطلاحات و عبارت های تکراری و زائد, عامیانه, ناقص, نارسا, متضاد و متناقض
  5. کوتاه کردن جمله های طولانی
  6. ساده سازی و روان سازی متن از نظر جمله بندی
  7. گزینش واژگان فارسی و برابر های متناسب
  1. حذف یا کاهش مطالب تکراری
  2. اصلاح, تنظیم و جابه جایی مطالب برای انسجام و یک دستی نوشتار
  3. افزایش برخی نکات فراموش شده
  4. مقابله متن با اصل
  5. توضیح, یادآوری یا پیشنهاد ضروری در پاورقی
  6. بازبینی و تصحیح مطالب نادرست, متناقض و غیر علمی

کارشناسان شرکت ادیتنس می توانند در زمینه ترجمه و ویراستاری شما را راهنمایی کنند تا پروژه خود را به نتیجه برسانید.

  • ادیتنس ادیتنس
  • ۰
  • ۰

ویراستاری مقاله احیای یک نوشته و هویت بخشی به آن است. با وجود این تفاسیر, ویراستاری در ادبیات رسانه ای کشور ما و نیز دنیای نویسندگان و مولفان جایگاه چندانی ندارد و نویسندگان, بی توجه  به آنچه خواننده را در هنگام خواندن یک کتاب میخکوب می کند, علاوه بر محتوای غنی آن و قلم نویسنده, آراستن آن به پیرایه های ادبی و زدودن پلشتی های مخدر ذهن از واژگان مازاد است. ویراستار در حقیقت باید در نوشته جانی جاری کند و این جاری کردن جان کاری است باطنی. پس ویراستار باید حتماً نویسنده خوبی باشد و در عین حال از فن ویراستاری هم آگاه باشد تا بتواند این نقش جان بخشی را ایفا کند. ویراستار خوب کسی است که مطالعات گسترده داشته و در ابواب مختلف اطلاعات داشته باشد.
 هر ترجمه ای حتی با وجود مترجم حرفه ای و خبره, نیازمند ویراستاری است. ابزار کار ویراستار, اصول و قواعد زبان است. این اصول و قواعد زبان, به اعتقاد زبان شناسان زایشی, در ذهن هر گویشور زبان وجود دارد و یک دستوری فقط این اصول و قواعد را مدون می کند و به روی کاغذ می آورد. با همین دانش ناخودآگاه زبانی که در ذهن همه اهل زبان وجود دارد, می توان گفت هر فردی قادر است با شم زبانی خود ویرایش کند, یا در این زمینه کنجکاو شود, و یا حداقل یک نگارش خوش ساخت را از یک نوشته اداری جملات بدساخت تمیز دهد. اما شاید نتواند برای این تشخیص یا ویراستاری یا کنجکاوی خود, توجیهی علمی ارائه دهد. نگارنده در طول سابقه ویراستاری خود, به ویراستاران تجربی زیادی برخورد کرده است که کارشان خوب و دقیق و تغییرات ویراستاری آن ها به جا و به مورد بود, اما از توجیه آن چه می کردند عاجز بودند. در نتیجه آن قاطعیت و اعتماد به نفس ویژه یک ویراستار خوب را نداشتند و چون نمی توانستند برای کار های خود دلیل منطقی بیاورند, اعتماد مولفان و مترجمان را جلب نمی کردند.

کارشناسان شرکت ادیتنس می توانند در زمینه ترجمه و ویراستاری مقاله شما را راهنمایی کنند تا پروژه خود را به نتیجه برسانید.

  • ادیتنس ادیتنس
  • ۰
  • ۰

ساختار معنایی بیش از نیمی از جملات و عبارت های زبان انگلیسی به شیوه ای است که از معنای حقیقی و لفظی واژه ها و یا ساخت ظاهری اجزای تشکیل دهنده آن ها نمی توان به پیام اصلی آن پی برد, از این رو فرایند ترجمه تخصصی برای این قبیل ساختار ها از ترجمه بقیه ساخت ها و عبارت های زبان متفاوت است. نمونه بارز این قبیل ساخت ها, اصطلاحات و ضرب المثل ها هستند, از آن جایی که اصطلاحات بخش عمده ای از زبان انگلیسی را تشکیل می دهند, لازمه ترجمه تخصصی, مناسب و اصولی دانستن خصوصیات اصطلاحات زبان مقصد و راه و رسم ترجمه آن است.

شیوه بیان و ساخت معنایی اصطلاحات با شیوه بیان عادی متفاوت است زیرا ممکن است که متکلم از بیان صریح و مستقیم برای رساندن پیام خود پرهیز نماید و یا به منظور تاثیر گذاری بیشتر به تصویر سازی زبانی و یا برجسته سازی های زبانی روی آورد. به همین دلیل است که نادیده گرفتن اصطلاحات در زبان مبدا در جریان ترجمه تخصصی به عدم رعایت اصل امانت داری در ترجمه منجر خواهد شد و  حاصل کار مترجم ترجمه ای بی معنی و مضحک خواهد شد.

در تعریف اصطلاحات می توان گفت که عبارت یا مجموعه عباراتی که معنی آن ها معادل معنی اجزای تشکیل دهنده آن نیست.

کارشناسان خبره در امر ترجمه تخصصی قطعاً به این اصطلاحات آشنایی کاملی دارند و کار ترجمه تخصصی را به بهترین شکل ممکن انجام خواهند داد.

کارشناسان شرکت ادیتنس در زمینه ترجمه و ویراستاری مقاله می توانند شما را راهنمایی کنند تا پروژه خود را به نتیجه برسانید.

  • ادیتنس ادیتنس
  • ۰
  • ۰

در دنیای ایده آل, مترجم برای ارائه یک ترجمه تخصصی کامل و جامع برای یک مقاله باید با مباحث مختلف زبان آشنا باشد و بتواند ترجمه را به صورت کاملاً تخصصی و حرفه ای انجام بدهد. یعنی مترجم  سیاسی, اقتصادی یا مترجم متون علمی خاصی باشد. اما در عمل, مترجم نمی تواند به تمام حیطه ها تسلط علمی داشته باشد و آشنایی با تمام مباحث, کاری دور از ذهن است. این عدم تسلط به موضوع را می توان به دو صورت جبران نمود, نخست مطالعه در حیطه متن و دوم استفاده از ویراستاری است که به موضوع مسلط باشد.

شاید نخستین مرحله ترجمه تخصصی مقاله بررسی کلمات کلیدی متن باشد, معمولا در هر مقاله پنج تا هفت واژه کلیدی وجود دارد که در ترجمه تخصصی مقاله ابتدا باید آن ها را مد نظر قرار داد. هنگام ترجمه باید نهایت دقت خود را به کار بگیرید تا برای ترجمه کلمه در تمام طول متن از یک واژه استفاده کنید. این یک دستی در ترجمه تخصصی اهمیت خاصی دارد. اگر در میانه ترجمه تصمیم گرفتید که از معادل دیگری برای کلمه ای استفاده کنید لازم است که در تمام طول متن این جایگزینی را اعمال کنید.در مقالات معمولاً از علامت های اختصاری زیاد استفاده می شود بهتر است که برای ارائه یک ترجمه تخصصی و جامع, از معادل برای آن ها استفاده کنید. اگر تمایل دارید که علامت اختصاری را به کار ببرید اطمینان حاصل نمایید که در اولین مواجهه با آن, معادل کامل آن را ذکر نمایید.

کارشناسان شرکت ادیتنس در زمینه ترجمه و ویراستاری مقاله می توانند شما را راهنمایی کنند تا پروژه خود را به نتیجه برسانید.

  • ادیتنس ادیتنس
  • ۰
  • ۰

نویسنده یا مولف فردی است که در نوشتن توانمند است و متنی که توسط نویسنده نگارش می شود باید دارای محتوای بالایی باشد. نویسنده لازم نیست که در علوم مختلف دارای اطلاعات باشد و همین که در حیطه ی مورد نظر خود اطلاعاتش کامل باشد کافی است. البته اگر در علوم مختلف اطلاعات داشته باشد خوب است ولی یک ضرورت به حساب نمی آید.

تفاوت نویسنده و ویراستار به صورت زیر می باشد:

فرآیند نوشتن برای نویسنده ابتدا با یک فکر کلی در مورد موضوعی شروع می شود به طوری که انگار برای نویسنده قابل مشاهده است و به طور کامل می بیند و هنگام ادامه ی کار دیگر کلی نمی بیند بلکه وارد موضوع شده و به طور جز به جز مسائل را می بیند. در صورتی که این فرآیند برای ویراستار به این صورت است که بیرون ایستاده و به همه جوانب نگاه می کند و ایرادات را برطرف می کند.

با وجود اهمیت زیادی که ویراستاری و ویرایش کتاب دارا می باشد و بر عهده ویراستار است تا بعد از آن فرآیند چاپ کتاب صورت بگیرد اما در کشور ما برای پایین آمدن قیمت نهایی کتاب برای فروش, اکثر مراحل توسط مولف یا مترجم انجام می شود در صورتی که کاری اشتباه است و حضور ویراستار ضروری است.

هر متنی پس از ترجمه نیازمند ویرایش است. حتی اگر  نویسنده ای ماهر کار نگارش متن و یا مترجمی توانمند کار ترجمه را انجام داده باشد. هدف نویسنده یا مترجم این است که متن را به خوبی ارائه دهند. چیزی که مولف می نویسد یا مترجم ترجمه می کند باید به راحتی قابل درک باشد به همین دلیل بهتر است ایتدا توسط ویراستار بررسی شود و بعد چاپ صورت پذیرد. ویراستاری و ویرایش سبب  می شود که کلیه تغییرات لازم روی متن صورت پذیرد تا متنی روان به دست آید. ویرایش سخت ترین مرحله است به طوری که تغییرات لازم انجام می شود تا بین مولف یا مترجم و خواننده ارتباط برقرار شود.

کارشناسان شرکت ادیتنس در زمینه ترجمه و ویراستاری می توانند شما را راهنمایی کنند تا پروژه خود را به نتیجه برسانید.

  • ادیتنس ادیتنس
  • ۰
  • ۰

ویرایشگر یا ویراستار باید به طور کامل اصول و قواعد ویرایش و ویراستاری مقاله یا کتاب را رعایت کند و هرگز نباید هنگام ویرایش افراط و یا تفریط داشته باشد. افراط یعنی این که آن قدر در متن تغییر  ایجاد می کند به گونه ای که مطلب جدیدی ایجاد شده است و تفریط یعنی این که تنها به ایجاد نشانه ها و تغییر فعل می پردازد که کم کاری به حساب می آید و این تنها کافی نمی باشد.

وظایف کلی ویرایشگر هنگام ویراستاری مقاله یا کتاب

در حقیقت تشخیص غلط های املایی بر عهده ویرایشگر یا ویراستار می باشد. کنترل فاصله بین اجزای زبان نیز بر عهده ویرایشگر یا ویراستار است. هم چنین هنگامی که قسمتی از یک واحد در سطر قبلی و ادامه ی آن در سطر بعدی باشد را نیز باید ویرایشگر تصحیح نماید، تطبیق فاعل و فعل، تبدیل جملات سنگین به جملات سبک از وظایف ویرایشگر است. در اصل ویرایشگر یا ویراستار هنگام ویراستاری مقاله یا کتاب باید قواعد زبان را به خوبی بداند و تمامی مراحل ویرایش (محتوایی، علمی، ساختاری، دستوری، نقطه گذاری، غلط املایی و …) را بررسی و اصلاح نماید. ویرایشگر همه ی تلاش خود را می  کند تا تغییرات لازم را اعمال کند برای این که درک متن مورد نظر ساده شود و مفهوم متن به راحتی به خواننده منتقل شود.

ویراستار چون در کل فرآیند ویرایش متن را بر عهده دارد بنابراین دید ویرایشی نسبت به متن دارد بنابراین هنگامی که بعد از مدت ها متنی که نگارش کرده است را به عنوان سرگرمی و بدون دید ویرایشی بخواند مانند این است که دارد کتاب جدیدی را مطالعه می کند. وظیفه ی اصلی ویراستار این است که هنگام ویرایش مقاله یا کتاب خود را جای مخاطب بگذارد و از دید او ویرایش لازم را انجام دهد.

کارشناسان شرکت ادیتنس در زمینه ویراستاری مقاله می توانند شما را راهنمایی کنند تا پروژه خود را به نتیجه برسانید.

  • ادیتنس ادیتنس